Psy z grupy V po krotce:)

Wiekszosc opisow jest ze strony [link widoczny dla zalogowanych]
Zapraszam na ta strone opisy sa dosc interesujace

Pies Grenlandzki
Pies grenlandzki od wieków był hodowany na Grenlandii przez Eskimosów w celach pociągowych, ale także brały udział w polowaniach na niedźwiedzie i foki. Psy grenlandzkie wykorzystał norweski podróżnik, Roald Amundsen, podczas swej wyprawy na biegun południowy. Psy doskonale znosiły podróż i przyczyniły sie do sukcesu Norwega, który dzięki nim, jako pierwszy dotarł do południowego bieguna.

OPIS
Mocny, silny, muskularny
Klinowata kufa
Spiczaste uszy
Śmiałe spojrzenie
Ogon noszony zakręcony nad grzbietem
Dozwolone wszelkie maści
Gesty, twardy włos
Wysokość w kłębie: minimum 60 cm psy, minimum 55 cm suki
Przeciętna waga: 30 kg
Przeciętna długość życia: 12 lat
Pies grenlandzki należy do grupy psów Dalekiej Północy i jego krewniacy mieszkają od Syberii po Kanadę. Jego przodkowie wraz z przodkami dzisiejszych Eskimosów opuścili swą ojczyznę, by znaleźć sobie nowe krainy na wschód i na zachód od Syberii.

Pies o silnej osobowości, który chętnie podporządkuje się człowiekowi.
CHARAKTER
Plusy
Spokojny i rozważny
Niehałaśliwy
Silny
Wierny
Dobry przyjaciel
Gorliwy
Chętnie przebywający z ludźmi
Traktuje właściciela jak psa-przewodnika
Minusy
Bywa dość zgryźliwy
Nie nadaje się na stróża
Do pełni szczęścia potrzebuje 'psa-przewodnika' o niewzruszonym autorytecie.

Idealny właściciel

Pies z Grenlandii jest zwierzęciem z rozległych przestrzeni i dlatego potrzebuje dużo ruchu na świeżym powietrzu, gdyż tylko tak może utrzymać w dobrej kondycji swe mięśnie. Nie zapominajmy o szczególnej słabości tych psów do gór! Właściwe kontakty z przewodnikiem wymagają regularnych i częstych zajęć sportowych - pies ten szczególnie chętnie będzie towarzyszył panu przy joggingu czy wycieczce rowerowej, a idealne będzie dlań biegnie w zaprzęgu.
Podporządkowanie się przewodnikowi nie oznacza uległości we wszystkim! Należy dostrzegać w psie samodzielną istotę i choćby umożliwić mu chwilę spokoju, jeśli pies tego wymaga. Pies grenlandzki to urodzony pies ze sfory i dlatego należy mu raczej umożliwić kontakty z 'kolegami' i najlepiej trzymać w domu kilka psów tej rasy. Pozycja przewodnika nie ucierpi na tym ani trochę.
Pies grenlandzki lubi czuć nad sobą silną ale sprawiedliwą rękę przewodnika. Zapewnijmy mu to, a uzyskamy wiernego przyjaciela, na którego będziemy mogli liczyć zawsze i wszędzie.
Wyjaśnijmy psu jasno i dobitnie, czego od niego oczekujemy i używajmy wobec niego zawsze tych samych, jednoznacznych komend - inaczej łatwo wpada w pomieszanie. Pies grenlandzki zazwyczaj jest dość posłuszny i chętnie wykonuje zrozumiałe polecenia.

Należy:
Wydawać mu krótkie i jasne polecenia
Umożliwić mu okazanie jego sprawności fizycznej
Zbudować serdeczne kontakty z psem, zgodnie z zasadą ścisłego określenia pozycji w stadzie.
Bawić się z psem dość często.
Powierzać mu rozmaite zadania, bardzo lubi być przydatny.

Nie wolno:
Pozwalać mu zająć pozycję przewodnika stada
Ograniczać mu przestrzeń.
Być wobec niego niekonsekwentnym.
Traktować go jak zwierzę o niewyczerpanych siłach - mimo wszystko nawet i pies grenlandzki ma pewne granice wytrzymałości fizycznej, i ich przekroczenie bywa bardzo niebezpieczne.
Mówmy prosto i wyraźnie!

ŻYCIE CODZIENNE
Co należy wiedzieć:
Potrzebuje niezwykle dużo ruchu
Pracowity
Nie sprawdza się jako pies do towarzystwa
Nie nadaje się do życia w mieście
Niechętnie toleruje obce psy
Łatwy w pielęgnacji
Wyjątkowo solidny apetyt
Niezbyt drogi jako szczenię
Średnio kosztowny w utrzymaniu

Post został pochwalony 0 razy

Cirneco dell'Etna
OPIS
Cirneco dell'Etna jest najprawdopodobniej potomkiem psów faraonów i wraz z Fenicjanami albo Kreteńczykami zawędrował na Sycylię. Tu zasłynął jako wspaniały pies polujący na króliki.

Elegancki pies o delikatnym kośćcu
Krótki, przylegający włos
Eleganckie proporcje ciała
Dobrze, ale nie przesadnie umięśniony
Wysmukła głowa
Duże, stojące uszy
Prosta linia nosa
Wysokość w kłębie: 46 do 50 cm psy, 42 do 46 cm suki
Waga: 10 do 12 kg psy, 8 do 10 kg suki
Przeciętna długość życia: 12 lat
Psy faraonów
Zgodnie z licznymi teoriami mówiącymi o pochodzeniu tych psów, korzenie Cirneco dell'Etna sięgają sześciu czy nawet siedmiu tysięcy lat przed naszą erą, a znajdować się miały w środku Sahary, w algierskich górach Tassili. To tam znaleziono malowidła skalne, a w nich najstarsze chyba wizerunki przodków dzisiejszych chartów. Inna teoria z kolei twierdzi, że charty powstały w północnej Afryce i na poparcie tej tezy sięga po malowidła i płaskorzeźby chartów w staroegipskich grobowcach faraonów. Podobieństwo dawnego psa Egipcjan, charta o stojących uszach i zawiniętym ogonie, do dzisiejszych psów nazywanych 'psami faraonów' (Podenco Ibicenco, Kelb tal Fenek czy Cirneco dell'Etna) jest rzeczywiście uderzające, przy czym ten typ psa pojawia się wyłącznie na wybrzeżach Morza Śródziemnego i nigdy nie zawędrował na północ.

Sycylijczyk z urodzenia?
Nie wiadomo, kto przywiózł przodków Cirneco dell'Etna na Sycylię. Być może byli to kupcy feniccy czy kreteńscy, którzy utrzymywali ożywione kontaktu handlowe z tą wyspą już na 1500 lat przed narodzinami Chrystusa. Najnowsze badania przychylają się jednak do tezy, że cirneco jest rasa rodzimie sycylijską, od zarania zamieszkującą okolice Etny. O tym, że psy te mieszkają na tej wyspie od co najmniej czasów starogreckich mogą świadczyć choćby liczne monety miedziane, pochodzące z VI wieku pne, na których przedstawiono właśnie cirneco. W głębi Sycylii, w miejscowości zwanej Piazza Armerina, zachował się rzymski fresk z wyobrażeniem cirneco. Dobrze zachowane malowidło pokazuje psa strzegącego świątyni. Psom tym przypisywano niezwykłe umiejętności i siódmy zmysł: na przykład miały one natychmiast i bez wahania atakować złodziei, jakimś cudownym sposobem odróżniając ich od przybywających w celach religijnych pielgrzymów, wobec których psy zachowywały się serdecznie i przyjaźnie...

Tylko we Włoszech
Nazwa psa wskazuje jednoznacznie, że pochodzi on w okolic Etny. Używano go do polowań na króliki, które do dziś występują licznie w okolicach wysokiego na 3295 metrów npm wulkanu. Wzorzec rasy opracowany został w latach czterdziestych przez włoski związek kynologiczny, ale do dziś psom tej rasy nie udało się zdobyć większej popularności poza Włochami. W Wielkiej Brytanii czy w USA jest to prasa praktycznie nieznana, w krajach Europy zachodniej ich liczba nigdzie nie przekracza kilkunastu egzemplarzy, a w Polsce wszystkie cirneco można policzyć na palcach jednej ręki...

Polowanie na króliki
Do dziś najczęstszym znaleziskiem we wszystkich stanowiskach archeologicznych w okolicy Etny są duże ilości kości króliczych, co wskazuje, że cirneco od lat miał co robić! Opisywano go jako fantastycznego myśliwego, który dzień w dzień z zapałem oddawał się swej pasji - polowaniu, aportując swemu właścicielowi dzikie króliki. Archeolodzy przypuszczają, że efekty pracy cirneco były jedynym mięsem w jadłospisie okolicznych mieszkańców przez wiele dziesiątek, a może i setek lat!

CHARAKTER
Ten elegancki sportowiec łączy w sobie zalety cocker spaniela, charta i teriera. Szkoda, że poza swą ojczyzną pozostaje prawie nieznany....

Plusy

Samodzielny, ale poddający się kontroli
Wierny, przywiązany do człowieka
Cierpliwy
Spokojny
Energiczny
Łatwo przystosowuje się do zmieniających się warunków
Może być trzymany w domu
Czujny
Minusy
Wobec obcych bywa dość nieufny
Bywa zbyt opanowany
Nie ucieka - no, chyba, że poczuje woń królika...
W naszym kraju cirneco dell'Etna jest dotychczas praktycznie nieznany. Znawcy cenią go jednak sobie jako przyjemnego psa rodzinnego i przyjacielskiego towarzysza człowieka. Podstawą pokazania przez psa wszystkich jego zalet jest jego staranne, troskliwe wychowanie.

Czy to na polowaniu, czy w rodzinnym salonie - jego inteligencja, żywy i przyjazny charakter oraz wrażliwość sprawią, że wszędzie będzie umiał się zachować jak najbardziej właściwie.

Wytrwały myśliwy
Poprzecinane rozpadlinami i wąwozami zbocza Etny są wspaniałym rewirem myśliwskim. Z niezwykłym zapałem cirneco ugania się tu za królikami, uprzedzając ich wszystkie niezwykłe tricki, na które daje się nabierać większość psów, i jeśli nawet nie upoluje kłapoucha, to z pewnością namierzy jego norę. Jego węch jest tak doskonały, że myśliwi twierdzą, że cirneco potrafi nie tylko rozpoznać zamieszkałą króliczą norę, ale nawet określić, ilu ma ona mieszkańców i ilu z nich jest właśnie 'w domu'. Ślad królika potrafi podjąć nawet po kilku godzinach i nie zmylić go z innymi króliczymi tropami - i może dlatego do 1987 roku FCI klasyfikowała go do grupy VI, psów gończych i posokowców.

Miły towarzysz
Ten dawny pies faraonów codziennie urzeka nas na nowo i codziennie sprawia nam nowe niespodzianki. Słyszeliście Państwo opowieści, jak to jest wyniosły, arogancki i trudny w utrzymaniu? Głupie plotki! Jest to żywy i przyjacielski pies rodzinny. Z tym eleganckim czworonogiem życie jest przyjemne i wcale nietrudne, bo ma miły charakter, uwielbia ruch czy zabawę i doskonale wie, kiedy trzeba wykazać się czujnością. Jego siły i jego radość życia są wprost niewyczerpane. Cirneco nie jest przecież skamieliną, mumią ze starożytnego Egiptu, tylko wesołym psem, zdrowym i ruchliwym, przyjacielskim i kochającym swego pana. Psy tej rasy wnoszą w kontakty z człowiekiem miła, serdeczną atmosferę i zawsze gotowe są do zabawy czy żartu, nie tracąc przy tym nic ze swego naturalnego uroku.[/b]

Post został pochwalony 0 razy

ELKHUND

Pochodzący z Norwegii elkhund jest bardzo podobny do psów nordyckich, które już w epoce kamiennej stanęły u boku człowieka.

Masywna budowa ciała, Wyjątkowo mocny tułów, Klinowata głowa, Śmiałe, odważne spojrzenie Spiczaste, bardzo ruchliwe uszy Mocne kończyny Ogon zawinięty nad grzbietem Gęsta, zwarta sierść
Wysokość w kłębie - 52 cm psy, 49 cm suki
Waga: 20 do 25 kg
Przeciętna długość życia: 12 lat

Psy Wikingów?
W czasie wykopalisk prowadzonych w dawnych siedzibach i osadach ludzi z epoki kamiennej archeolodzy odnaleźli szczątki psa średniej wielkości, który najwyraźniej był bardzo podobny do dzisiejszych norweskich elkhundów. Przed sześciu czy siedmiu tysiącami lat na wybrzeżach Morza Północnego i Bałtyku żyły psy, których używano do polowań na grubego zwierza (łosie, niedźwiedzie, wilki...), ale które prawdopodobnie wykorzystywane były jako psy stróżujące i - być może - pociągowe. Wielu kynologów uważa, że elkhund jest bezpośrednim potomkiem zwierzęcia zwanego psem torfowym (Canis familiaris palustris), którego liczne ślady odkryto w osadach z epoki kamienia łupanego. W wielu wykopaliskach odnaleziono także wizerunki psów wyrzeźbione w kości renifera czy wymalowane na ścianach jaskiń, co dowodzi, że już w owych czasach pies był bliskim towarzyszem człowieka. Podobne szczątki kostne odnaleziono na odkrytych okrętach i w grobach Wikingów, którzy żyli w Skandynawii - ale i na południowych wybrzeżach Bałtyku - pomiędzy 800 a 1200 rokiem naszej ery.
Jednak spoglądanie na elkhunda jak na dawnego psa Wikingów byłoby nadużyciem - choć przyznać trzeba, ze psy te przez wiele setek lat uległy stosunkowo niedużym zmianom. Zawdzięczają to z pewnością po części rozwojowi w pewnej izolacji od innych ras, spowodowanej surowym i nieprzychylnym klimatem w Skandynawii, który z drugiej strony wspierał surowy dobór naturalny. Dopóki jednak nie udało się potwierdzić bezpośredniego związku pomiędzy psami Wikingów a dzisiejszymi norweskimi psami na łosie, dopóty skazani jesteśmy jedynie na domysły. Z całą pewnością stwierdzić można dopiero to, że hodowla dzisiejszych elkhundów rozpoczęła się w 1865 roku, kiedy to dokonano pierwszego wpisu do ksiąg hodowlanych: był to pies o imieniu Gamle Bamse Gram.

CHARAKTER
Wspaniały myśliwy, stróż domu i obejścia, pies pociągowy i służący w armii...

Plusy:

Odważny
Wytrzymały
Przyjacielski
Spokojny
Przywiązany do człowieka
Czuły - pomimo dość twardego charakteru
Inteligentny
Samodzielny
O dobrym węchu
Minusy
Niechętnie się podporządkowuje
Wilk w owczej skórze - przyjacielski i wierny wobec człowieka, ale bezwzględny na polowaniu!

Elkhund jest ukształtowanym przez naturę psem o wielu różnorodnych cechach charakteru. Potrafi pokazać się ze swej pierwotnej, dość nawet i dzikiej strony, by po chwili być znów łagodnym jak owieczka. To właśnie ta nieprzewidywalna mieszanka charakteru nadaje tyle wspaniałego uroku całej rasie - mówi się przecież o jej przysłowiowej wierności i przywiązaniu do właściciela , które elkhund potrafi połączyć z odziedziczonym po wilkach przemożnym poczuciem wolności.
Pies ten, niegdyś słynący z polowań na łosie, jest silnym, stanowczym pomocnikiem człowieka, który ze wszech sił chciałby być przydatnym swemu przewodnikowi. Jako pies użytkowy - stróżujący czy obrończy - bardzo poważnie traktuje wszelkie swe zadania i oddany jest im ciałem i duszą. Niestety, jak dotychczas jedynie Norwegowie i Amerykanie przekonali się do jego zalet - w innych krajach wyprzedziły go w popularności husky syberyjskie i alaskan malamute, psy o znacznie węższym zakresie zastosowań w służbie człowieka. Cóż począć, popularność psów także podlega sprawom mody...

Dominujący
Choć elkhund chętnie współpracuje z człowiekiem, to w żadnym wypadku nie można o nim powiedzieć, że jest psem podporządkowanym swemu przewodnikowi. Wprawdzie z przekonaniem wykonuje swe zadania, ale wcale nie czuje się przez to zobligowany do posłuszeństwa. W żadnym wypadku nie można starać się złamać jego twardego charakteru, bo tak traktowany całe swe siły obróci przeciwko człowiekowi. Elkhund to dominujący poszukiwacz przygód i zarazem 'wolny strzelec', który nikogo nie będzie pytał o pozwolenie, tylko wszelkie interesujące działania weźmie w 'swoje łapy'. Na pozór elkhund jest silnym psychicznie, twardym i samodzielnym psem, ale wewnątrz skrywa się dość łagodna istota, umiejąca okazywać swemu panu czy pani najszczersze przywiązanie i najgłębszą wierność, czym pozytywnie różni się od większości psów Dalekiej Północy. Dobrze ułożony słucha swego przewodnika na pierwsze słowo i umie się bez zarzutu zachować w domu. Jego zrównoważony, spokojny i przyjacielski charakter zdobywa mu wielu stronników, zarówno w domu, jak i wśród znajomych. Jest bardzo towarzyski, ale w kontaktach z innymi psami cały czas pamięta o obowiązującej hierarchii - z nim na samej górze...Szczególnie czułe są na to samce, które nie tolerują jakichkolwiek wątpliwości co do ich roli jako szefa. Nie jest to pies do stada!

Czujny stróż
Do dziś elkhund w Norwegii trzymany jest przede wszystkim w zagrodach wiejskich. Kury, gęsi, kaczki, krowy czy owce nie budzą instynktów łowieckich w myśliwcu, zaprawionym w polowaniach na grubego zwierza. Wprost przeciwnie! Elkhund nawet potrafi strzec stada - ale słynie przede wszystkim jako wyśmienity pies stróżujący, który nie jest ani agresywny ani złośliwy, a odstrasza niepożądanych gości już samym silnym głosem. Jego donośny szczek niesie się daleko i odstrasza nie tylko czworo, ale i dwunogich intruzów. Ale w razie potrzeby potrafi bez wahania ugryźć! Pies ten nie nadaje się do pilnowania magazynów czy hal produkcyjnych, gdyż te leża zazwyczaj w miastach, a elkhund nie nadaje się do życia wielkomiejskiego.

Pies i dziecko
Ten wyglądający czasami jak grubo ciosany i gburowaty pies jest idealnym towarzyszem zabaw dziecięcych. Cierpliwie i spokojnie czyta z ich oczu każdy rozkaz i stara się go spełnić w mgnieniu oka, godzinami znosząc wszelkie ruchliwe zabawy - pod warunkiem jednak, ze nie poczuje się przez nie obrażony! Dzieciom trzeba wyjaśnić, że elkhund jest bardzo czuły na punkcie swej godności i że trzeba mu dać spokój, jeśli sam chce wycofać się z szaleństwa zabawy.

ŻYCIE CODZIENNE
Gęste lasy, fiordy i bezkresne dale tundry - to jego świat.

Co należy wiedzieć:

Odporny
Sportowy
Konieczny ogród
Kocha przyrodę, najlepiej wokół i jak okiem sięgnąć
Nie nadaje się na psa dla domatora
Spokojnie może mieszkać w budzie nawet zimą
Niekłopotliwa pielęgnacja włosa
Skłonny do nadwagi
Niezbyt drogi jako szczenię - ale trudny do zdobycia
Umiarkowane koszty utrzymania.
Niewiarygodnie wytrzymały - idealny pies dla biegacza na nartach!

Pies narodowy Norwegii nic sobie nie robi z mrozu, śniegu czy wilgoci, gdyż jego gęste futro działa niczym goretexowa kurtka, zawsze sucha i bardzo ciepła. Zadziwiające, że pies ten doskonale znosi także nawet duże upały i dlatego może być z powodzeniem trzymany w krajach o dużo cieplejszym klimacie. Jego ulubionym środowiskiem jest jednak jego naturalne otoczenie: lodowate rozległe przestrzenie skandynawskiej zimy, gdzie czuje się najlepiej. Psy tej rasy wymagają wiele ruchu, by utrzymać się w formie fizycznej i psychicznej.

Szary czy czarny?
Pisząc o elkhundzie w zasadzie mówimy o dwóch rasach: norweski pies na łosie występuje w odmianie czarnej i szarej. Szary włos jest często przetykana piaskowymi przebarwieniami i może mieć rdzawe podszycie, jest gęsta i składa się z twardych i prostych włosów. Psy tej odmiany mają czarną maskę. Włos psów czarnych jest nieco krótszy i wspaniale błyszczący. Psy odmiany czarnej są nieco mniejsze niż ich szarzy kuzyni, robią wrażenie nieco delikatniejszych i mają zazwyczaj nieco drobniejszą kość. Są także dużo rzadsze i praktycznie nie występują poza najzimniejszymi regionami Skandynawii.

Warunki życia
Żaden elkhund nie wytrzyma trzymania go w mieszkaniu. Ten dość odporny Norweg potrzebuje możliwie dużego ogrodu, najlepiej na wsi. Doskonale czuje się w górach! Przez cały rok może mieszkać na dworze, jeśli tylko zapewnimy mu opatrzoną, przytulna budę. Zgodzi się wprawdzie także na mieszkanie w domu, jeśli tylko będzie mógł stosunkowo swobodnie wychodzić na dwór. Jego ulubioną porą roku jest zima, i gdy tylko spadną pierwsze płatki śniegu, żadna siła nie utrzyma go w domu. Dla takiego sportowca jak elkhund codzienne długie spacery są sprawa oczywistą, gdyż pies ten do życia potrzebuje ruchu niczym powietrza. Jeśli nieustannie będziemy trzymać go na ograniczonej przestrzeni, to szybko zdziczeje. Na spacerach trzeba jednak być pewnym, że pies wróci do nas na komendę, gdyż inaczej czekają na nieuchronne spory z innymi psami. Jeśli kochacie państwo bieganie na nartach lub po prostu długie wędrówki w śnieżne poranki, to będziecie mieli w nim wiernego i oddanego towarzysza wyprawy - pies ten kocha wszelkie sporty zimowe i jest absolutnie pewne, że jest wytrzymalszym i bardziej zapalonym sportowcem niż jego przewodnik!

Wyżywienie
Ważący około 20 kilogramów elkhund zjada dziennie około 300 gramów mięsa, 150 gramów warzyw i około 150 gramów ryżu czy makaronu. Jeśli bierzecie go Państwo na polowanie lub jeśli pies ma wyjątkowo dużo ruchu na świeżym powietrzu, zwłaszcza zimą, to trzeba zapewnić mu nieco wyższy poziom białka w karmie. Od czasu do czasu mięso warto mu zastąpić jego przysmakiem - surową rybą. Oprócz tego należy mu dawać codziennie łyżeczkę drożdży, także łyżeczkę oleju roślinnego albo odpowiednia dawkę preparatów witaminowo-mineralnych, które sprawia, ze jego włos będzie w optymalnej kondycji. Dobrym rozwiązaniem jest także żywienie psa gotowymi karmami, ale koniecznie pamiętać trzeba wtedy o tym, by w misce zawsze była świeża woda do picia.

Zdrowie
Elkhund uchodzi - i słusznie - za psa o żelaznym zdrowiu. Jego jedyny słaby punkt to... skłonność do nadwagi, co może być przyczyną szeregu rozmaitych schorzeń całego aparatu ruchu, chorób serca i układu krwionośnego a także chorób płuc czy zaburzeń pracy układu trawiennego. Szczególnie wiele zatuczonych elkhundów spotkać można w USA, gdzie sporo właścicieli zapomina o spacerze, a pamięta o karmieniu... A jedyne, co trzyma elkhunda w dobrej kondycji, to ruchu, ruch i jeszcze raz ruch!
Zdarzający się często nieprzyjemny zapach z pyska bywa spowodowany odkładaniem się kamienia nazębnego lub dość częstym pierwotniakiem bytującym w pysku psa. Regularne czyszczenie zębów - szczotką lub odpowiednimi gryzakami - przeciwdziała tworzeniu się płytki nazębnej i dba o świeży oddech elkhunda.

Pielęgnacja
Sierść elkhunda nie wymaga żadnej specjalnej pielęgnacji, zwłaszcza że jego praktyczna sierść prawie nie wymaga szczotkowania. Dwa razy do roku jednak dochodzi do zmiany włosa - i wtedy, jeśli nie chcecie Państwo, by proces ten trwał tygodniami, należy psa bardzo solidnie wyszczotkować, by w ten sposób usunąć martwy włos. Szczególną uwagę poświęcić trzeba na klatkę piersiową, szyję, tylne kończyny, przedpiersie i spód ogona. Niezbędne jest także regularne czyszczenie uszu i oczu - przycinanie pazurów u psa majacego sporo ruchu jest zazwyczaj zbędne.

Post został pochwalony 0 razy